Dekkende of transparante coating over betonvloer / steenachtige ondergrond

Advies over het schilderen van een steenachtige ondergrond, zoals anhydriet, egaline of betonvloer dekkend schilderen of transparant coaten. Voor aanrechtbladen kijk onderaan.

Relevante producten in deze webshop zijn: Nylocoat STX, Nylo Topcoat PU/WV, Rigo Skylt sealer 5030 Beton / cement, Rigo Step 2 k, Skylt original en Titanium, Trealyx Naturel Finish (transpartant en ultramat), Trae lyx Mineral Finish ((transparant ultramat, ook voor de natte cel), transparante Epoxy (impregneer), dekkende Epoxy primer, Nelfadur 2 k oplosmiddelhoudende blanke poly-urethane en diversen in olie.

Advies voor het verven of transparant coaten van steenachtige vloeren: bezint eer ge begint. 

Vaak gaat het niet om een harde betonnen ondergrond die geschilderd moet worden, maar om een egaliseerproduct (egaline of anhydriet, gipsgebonden vloer) of een poederende zandcement dekvloer. Beide ondergronden kampen met specifieke problemen ten opzichte van schilderbaarheid.

Egaliserende producten zoals wij die kennen zijn eigenlijk niet gemaakt voor een coating / verflaag maar voor een afwerking die de druk verdeeld (geen puntbelasting), zoals een laminaat of marmoleum afdekking.

De tophuid van egaline is vaak oppervlakkig hard, daaronder meestal zacht en poederend. Insnijden met een stanley mesje is een afdoende test om hier achter te komen. Is insnijden niet mogelijk, blijft de laag door en door hard, dan is dat vrij gunstig. Legt insnijden al snel een poederende of zachtere laag bloot, dan is het vrij zeker dat de afwerking met verf hierdoor (plaatselijk) een beperkt leven heeft. Puntbelasting zoals dingen laten vallen, stoten, hakken maken de toplaag egaline stuk. De verf hecht meestal wel goed op de egaline, is onze ervaring - alleen de egaliseerlaag zelf blijkt te zwak. Daarna volgt verdere schade: vocht komt in de ondergrond,de beschadigde plekjes en putjes zullen groter worden. Vaak genoeg hebben we vloeren in bijvoorbeeld horeca en kantoren gezien waar dit het geval was - meestal ook ''professioneel" zo opgeleverd.

Voor de juiste hechting en de grootste duurzaamheid moet de ondergrond zowel hard zijn als zuigend zijn. Vaak zijn ze wel zuigend, maar niet hard (genoeg) of heel hard maar weer niet zuigend, dus geen aanhechting biedend.

Indien men toch een geegaliseerde vloer wil schilderen of blank wil coaten:

Afhankelijk van de belasting, de kwaliteit en de laagdikte van de coating en de hardheid van de egaline, kan een geschilderde egaline best enkele tot vele jaren duurzaam mooi blijven. Garanties zijn er echter nooit.

Dekkend afwerken van egaline:

-impregneer de ondergrond met een bij de afwerking passend product. Bij Nylocoat STX blank kan dit met 1:1 verdund met water. Meestal zuigen egaliseerproducten nog wel flink, dat hangt af van het soort en hoeveelheid toeslagstoffen (bindmiddel) dat in de egaline zit. Een beetje water op het oppervlak laat snel genoeg zien of er zuiging in de ondergrond zit. Wordt de ondergrond donkerder (en schiet het water weg), dan heeft men zuiging. Impregneren met dezelfde kleur als gewenst voor de toplaag kan op den duur gunstiger uitpakken: de kleur zit dan echt verankerd in de ondergrond.  Men kan dan een mix maken van dekkende vloerverf en de verdunning (bijvoorbeeld 1:1, water bij Nylocoat dekkend of 1:1:1 voorstrijk, vloerverf en water. Ook kan men echt verhardend impregneren, met een blanke of dekkende Epoxy impregneer - -  dit kan ook als pure stofbinder en (relatief eenvoudige) afwerking gehanteerd worden.

-om de prijs van impregneren / de hoeveelheid verf te drukken wordt ook wel gebruik gemaakt van voorstrijkmiddelen zoals flevopol. Dat kan op zich niet zoveel kwaad, zolang zich dit in en niet op het oppervlak bevindt. Zodra het een laag gaat vormen op de egaline, heeft men een zacht-plastische film. Dat verhoudt zich slecht tot een afwerking met een hardere laag. Om dit risico te verminderen kan men ook een 1:1 mengsel maken van de verf of bijvoorbeeld Nylocoat blank met de voorstrijk (watergedragen voorstrijk in dit geval).

-werk af met liefst minimaal 2 onverdunde lagen. Een blanke slijtlaag met bijvoorbeeld Rigo 2 K kan de duurzaamheid sterk vergroten.Ook een geheel 2-komponenten dekkend systeem met bijvoorbeeld Nylo Topcoat pu/wv 2 komponenten kan zeer veel aan, dit is veel sterker dan alleen een dekkende 1 - component vloerverf.

Aldus komt men voor dekkende vloerverf op keuzes voor een aantal systemen:

- 2 komponent, het meest sterk en ook het meest verhardend voor de ondergrond (maar ook het duurste natuurlijk): naar keuze eerst Epoxy, daarna óf direct Nylo topcoat 2 komponenten. Deze producten voldoen aan de Arbo-wetgeving voor binnentoepassing. Eerst epoxy is het meest verhardend (maar stelt ook meer ''eisen'''aan de sterkte van de ondergrond), meteen de 2 k verf heeft als voordeel dat de kleur ook verankerd zit in de ondergrond.

- 1 komponent: afhankelijk van de staat van de vloer verdund impregneren (zie hierboven), dan Nylocoat STX of PU vloerverf.

- 1 komponent met een sterke blanke toplaag voor meer duurzaamheid: Nylocoat STX of PU vloerverf (evt. eerst impregneren, lees de info hierboven), daarna Skylt of Step 2 k.

Transparant afwerken van egaline:

Bij blanke, transparante afwerkingen gelden dezelfde bedenkingen als bij dekkende lagen ten aanzien van de geschiktheid van de egaliseerlaag zie hierboven.

Watergedragen producten die voor toepassing op steenachtige ondergronden gemaakt zijn Rigo Skylt sealer 5030 Beton / cement, in principe gevolgd door Skylt original.  Daarnaast is er Traelyx Naturel Finish en wordt Rigo 2 k ook wel toegepast.

Ook Rigo Skylt is vaker succesvol zonder Skylt sealer toegepast (dit is pas sinds eind 2020 op de markt). Alleen Rigo Skylt houdt de vloer het lichtste. Het risico bij Skylt echter is, bij te grote zuiging en/of donkerder egalines, dat men 'wittigheid' gaat zien en dat dat storend en onregelmatig zou kunnen zijn. De sealer lost deze mogelijke problematiek op.

Hoe matter de afwerking,  hoe lichter de vloer blijft; dus na alléén Skylt (lichtste kleur, de minste verdonkering van de kale vloer maar dus in principe vanuit de fabriek nooit expliciet voor dit gebruik aanbevolen, nu wel i.c.m. de Rigo Skylt sealer 5030 Beton / cement die de vloer eerst donkerder maakt, daarna wordt deze weer optisch lichter door de Skylt Original) volgen trealyx naturel finish, Rigo 2 k (mat, satijn of gloss).

Ook Nelfadur 2 k (zwaar oplosmiddelhoudend) kan toegepast worden als zeer sterke blanke laag (maar voldoet niet aan de arbo - eisen voor binnengebruik). Olie & oliebasis lak worden onder 'hoe te kiezen' belicht, zie omder het fotootje.

Tip voor relatief zachte vloeren: probeer puntbelasting enigszins te voorkomen. Een mat onder rollende burostoelen (let erop dat de onderzijde van de mat niet de weekmakers bevat die reageren met een coating, dit geldt ook voor de wieltjes zelf bij direct contact), geen puntige/harde contactvlakken van stoelen, tafels, banken.

Poederende (zand cement dek-) vloeren.

Poederende / zandende vloeren moet men eigenlijk schuren tot men op een harde ondergrond stuit. Dit is vaak onbegonnen werk, in geval van een poederende egaline geldt dat normaliter voor de hele laagdikte van de egaline. Een simpele test met de hand is altijd goed (korrel P60 of P80, kijk wat er gebeurt).

Licht poederende ondergronden met een relatief harde ondergrond kunnen wel geimpregneerd en op die wijze versterkt worden, met bijvoorbeeld NYlo EP impregneer Epoxy of een verdunde laag Nylocoat STX blank zoals eerder genoemd. Ook hierbij vallen echter nooit garanties te verstrekken, een echt zandende laag kan men echter nooit "van bovenaf" hard maken met een coating. met name een epoxy primer is eigenlijk te hard voordeze ondergrond.

Harde steenachtige vloeren. 

Een harde vloer is dus in de regel gewenst. Echter, als het een door vlinderen strak gemaakte vloer is (een gevlinderde betonnen vloer dus), dan is de laag weer te zeer verdicht en biedt ze daardoor geen hechting. Dan is het nodig dat met zeer zwaar schurend materiaal de laag weer wordt opgeruwd, teneinde meer contact-oppervlak en wat zuiging te krijgen. Ook een met laagje portlandcement afgeglit beton dient geschuurd te worden voor de hechting. Let op, een harde laag kan toch veel zuiging vertonen! Test dit (bijvoorbeeld met water) en strijk eventueel voor. Advies zoals boven, onder het schilderen van egaline. Zuiging is wel wenselijk, de hechting kan zo goed plaatsvinden.

Als men tijd heeft voor een hechtingstest is dat natuurlijk het meest veilig. Men zet hiertoe het gekozen product op in de benodigde lagen. Dit laat men minimaal 3 dagen drogen. Daarna met een stanley-mesje insnijden door de coating heen, in een ruitmotief. Dan zet men er normaal schilderstape op. Dit duwt men goed aan en vervolgens trekt men dit er af. Idealiter blijven de geisoleerde ruitjes coating (plm 0,5 x 0,5 cm) ook zoveel mogelijk hechten op de ondergrond.

Hoe nu te kiezen uit de beschikbare producten?
Voldoet de vloer aan de criteria om te kunnen coaten (hard genoeg, wel zuiging biedend) dan is de eerste keuze (wellicht al gemaakt) dekkend of transparant.

Oude betonnen vloer met coating.

Transparant coaten: bij transparante coatings op beton - achtige ondergrond gebruikt men meestal 1 en hetzelfde product voor elke laag. 1 product is niet noodzakelijk maar wel makkelijk.

Redenen om toch eerst blank te impregneren:  verharden van de ondergrond of de prijs van het totaal. Men kan voor de blanke afwerking dus ook eerst impregneren en dan afwerken met 1 van de zojuist genoemde producten zoals hier (boven en onder) beschreven. Een epoxy impregneer verhard wel mooi, maar leidt dan tot vergeling. Een eenvoudige, goedkope voorstrijk die besparend werkt voor het totaal, zoals Flevopol, leidt tot meer opkleuring. Een epoxy impregneer of Blanke Nylocoat STX kan ook als eenvoudige basisafwerking gebruikt worden. Let op, blanke lakken / coatings kunnen sowieso de ondergrond wat "vlekkeriger" en natuurlijk donkerder maken. Dit hoeft niet het geval te zijn, maar is lastig te voorspellen. Als een vochtige lap de ondergrond bonter maakt (donkerder maar ook wisselend donkerder), dan zullen coatings dit ook in bepaalde mate doen.

Watergedragen coatings: Het eenvoudigst en prettigst in gebruik zijn watergedragen 2 comp. polyurethaanlakken zoals Rigo Skylt sealer 5030 Beton / cement gevolgd door het ultramatte Rigo Skylt, Traelyx naturel finish en Rigo 2 k in normaal mat, zg of glans.

Oliebasis lak: Men kan ook denken aan een Oliebasis lak zoals Diaglass van Frencken. echter hiervoor dient de alkaliteit van de ondergrond wel gezakt te zijn. Daar staat in de regel 4 weken tot een 3 maanden voor, afhankelijk van het product. De opkleuring is in de regel vrij sterk en ook is een oliebasis lak vergelend.

Olie: een echte olie wordt ook wel over steenachtige ondergrond gehanteerd. Ook hiervoor moet de laag normaliter minimaal enkele weken liggen, een verse cementgebonden ondergrond heeft een hoge pH en daarvan verzeept de olie. Een gekleurde olie kan  ook mooie of bijzondere resultaten geven, echter alleen een test op de echte ondergrond geeft aan hoe dat kan uitpakken. De bescherming tegen vlekken kan zeer goed werken, denk bijvoorbeeld aan Royl 1 k olie. Een echte olie geeft geen enkele glans, omdat het overtollig product verwijderd moet worden terwijl het nat is (er komt dus geen laagje op de ondergroond te liggen).

Oplosmiddelhoudende 2 komponenten PU:  zoals Nelfadur 2 komponentenlak, is de meest sterke coating, toepasbaar of over een epoxy impregneer (deze is wel vergelend) of op zichzelf staand. Zowel qua hechting als chemische en mechanische slijtvastheid zal dit product normaliter het meest optimaal presteren. Het is wel vies (zeer zware oplosmiddelgeur en ongezonde inhoudsstoffen) en prijzig.

Dekkend coaten: een dekkende verf op beton (achtige) vloeren kan met veel producten bereikt worden. Let op, in betonverf worden zeer veel kwaliteiten aangeboden. Er is veel eenvoudige en goedkope betonverf op de markt - door ons ook simpel te bestellen - als duurzame, slijtvaste en goed reinigbare vloerverf echter stelt dat niet zoveel voor. Een oliebasis vloerverf / betonverf treft men ook vaak aan (zoals bijvoorbeeld de uitstekende Koopmans PU vloerverf) , echter een oliebasis - terpentine verdunbare verf dus - betonverf gaat bladderen als de meestal cementgebonden vloer te vers is. De alkaliteit, de hoge pH-waarde wil dat zeggen, zorgt ervoor dat de olie verzeept. Dit uit zich als bladderen en onthechten. Let dus op met oliebasis vloerverf, alleen over vloeren gebruiken die minimaal 4 weken tot een half jaar liggen. Voor het toepassen van oliebasis verf dus indien mogelijk advies inwinnen bij de fabrikant van het egaliseerproduct. Veelal zal men dus de toevlucht nemen naar watergedragen coatings zoals boven beschreven. De voornaamste keus is dan die tussen 1 - komponent verf zoals Nylocoat STX en een 2-komponentenverf zoals Nylo Topcoat PU / WV.

De belangrijkste verschillen in de praktijk tussen 1 en 2 komponentenverf zijn gebruiksgemak in verwerking,  prijs en snelheid in overschilderbaarheid en (initieel lichte) belastbaarheid. 1 - component is in gebruik het makkelijkst, het voordeligst en het snelst overschilderbaar en belastbaar. 2-k verf is uiteindelijk een stuk  sterker. Echter, ook met een (ook snel drogende) blanke, transparante 2-k laag zoals Rigo 2 k  als finish over de 1 komponenten vloerverf krijgt men voor huishoudens een toch zeer sterke afwerking.

Aanrechtbladen.

Betonnen aanrechtbladen wil men meestal transparant afwerken. Voor een echte olie (een impregnerende olie) dient de alkaliteit van het gestorte materiaal enigzins uitgewerkt te zijn, gezakt te zijn. Cementgebonden producten hebben in eerste instantie een hoge pH-waarde. De olie verzeept hierdoor, zet om in zeep. Zeep geeft niet de beschermende waarde van een goed gedroogde olie. Daarnaast is alle drogende olie vergelend, dit kan minder mooi zijn.Watergedragen producten alsook de meeste 2-k producten zijn ongevoelig voor verzepen. Het ultramatte Traelyx Naturel Finish en Rigo 2 k zijn geschikt om een filmvormende, beschermende coating op te zetten. Sterker in dit segment zijn Traelyx Mineral Finish (speciaal aanbevolen voor dit doeleind!) en Rigo Skylt titanium. Nog sterker, maar minder mat en 'viezer' in gebruik is de oplosmiddelhoudende 2 komponenten PU Nelfadur (zijde - of hoogglans).

Ook blanke Epoxy is mogelijk, al dan niet afgewerkt met 1 van de andere genoemde producten. Nadeel van (alleen) een epoxy is de vergeling, de glans (vrij hoog maar wel gevoelig en dus plaatselijk matterend) en de krasgevoeligheid.